Cyflwyniad
Mae yna rai ffyrdd syml o arbed ynni yn y gegin. Defnyddiwch yr awgrymiadau isod i arbed ynni yng nghegin Technoleg Bwyd eich ysgol a gwna'n siŵr eich bod hefyd yn rhannu'r syniadau hyn gyda'ch teulu i arbed ynni gartref.
1. Bydd Yn Gall Gyda'ch Coginio
Gall gwneud ychydig o newidiadau i’r ffordd rydych chi'n coginio arbed llawer o ynni (ac arian!) Mae rhoi caead ar sosban yn lleihau’r ynni sydd ei angen i goginio’ch bwyd hyd at 90% AC yn coginio bwyd yn gyflymach. Enillwch ddwywaith! Ydych chi'n rhoi mwy o ddŵr yn y badell nag sydd ei angen mewn gwirionedd pan fyddwch chi'n berwi bwyd? Os felly, nid yn unig mae'n cymryd mwy o amser ac ynni i ferwi, ond rwyt ti'n gwastraffu dŵr hefyd.
Awgrym da arall yw diffodd y gwres ychydig funudau cyn i eich bwyd orffen coginio. Mae hyn yn arbennig o wir os oes gennych chi bopty trydan - mae hobiau trydan yn cymryd cryn dipyn o amser i oeri. Gallwch chi ddiffodd eich popty trydan tua deg munud cyn i'ch bwyd orffen coginio a bydd yn dal yn boeth.
Os ydych chi wedi berwi dŵr, a ellir ei ddefnyddio at fwy nag un pwrpas? Er enghraifft, os wyt ti'n coginio pasta mewn padell, rhowch golandr ar ei ben ac mae gennych sosban stemio dros dro i goginio llysiau ynddo!
2. Bydd Yn Dda I'ch Oergell
Peidiwch â rhoi bwyd poeth yn syth yn yr oergell! Mae'n rhaid i'r oergell weithio'n galed iawn a defnyddio mwy o ynni i'w oeri. Gadewch i fwyd poeth oeri ar yr ochr yn gyntaf cyn iddo fynd i mewn. Mae'r un peth yn wir am y rhewgell. Ceiswch osgoi gadael drws yr oergell neu'r rhewgell ar agor am gyfnodau hir, a dadrewi pan fo angen. Yn olaf, gwnewch yn siŵr bod y drws yn selio’n iawn a bod bwlch o 10cm o leiaf y tu ôl i’r oergell – mae hyn yn gadael i’r gwres lifo i ffwrdd yn haws ac yn arbed trydan.
3. Golchi a Sychu Clyfar
Y peiriant golchi a'r peiriant sychu dillad yw dau o'r offer sy'n defnyddio'r mwyaf o bŵer yn y tŷ. Sicrhewch fod y peiriant golchi yn llawn cyn ei droi ymlaen, neu defnyddiwch y gosodiad hanner llwyth os oes ganddo un. O ran y sychwr - a oes gwir angen i chi ei ddefnyddio? Mae rhoi eich dillad allan ar y lein yn lle hynny yn ffordd syml iawn o arbed trydan, a bydd eich dillad yn para'n hirach hefyd!
Efallai y byddwch chi'n synnu o wybod bod tua 85-90% o'r ynni a ddefnyddir gan olchiad yn mynd i gynhesu'r dŵr, felly peidiwch â'i roi ar olch poeth oni bai bod gwir angen. Os nad yw eich dillad yn arbennig o fudr yna mae eu golchi ar 30 gradd yr un mor effeithiol â golchi ar dymheredd uwch. Drwy newid o olchiad poeth i olchiad cynnes, dros flwyddyn gallech dorri eich defnydd o ynni yn ei hanner!
4. Trwsio Tapiau sy'n Diferu
Mae'n bosib nad yw’n ymddangos yn beth mawr, ond gall tap sy’n diferu’n wael wastraffu cymaint ag un litr o ddŵr yr awr - mae hynny’n ddigon i lenwi bath mewn wythnos! A chofiwch os yw'n ddŵr poeth rydych chi'n gwastraffu ynni hefyd. Felly rhowch y gorau i'w anwybyddu a thrwsiwch!
5. Golchi'r Llestri
Gall peiriant golchi llestri modern ddefnyddio llai o ddŵr na golchi llestri â llaw. Fodd bynnag, os ydych chi'n defnyddio peiriant golchi llestri gwnewch yn siŵr ei fod yn llawn cyn i chi ei droi ymlaen.
6. Glanhau Drws y Popty
Bob tro y byddi di'n agor drws y popty, rydych chi'n gollwng aer poeth gwerthfawr ac yn gwastraffu ynni. Os yw drws y popty yn lân a'ch bod chi'n gallu gweld trwyddo, yna nid oes angen i chi barhau i'w agor i wirio eich bwyd. Mae'n dasg fudr, ond mae'n werth ei gwneud!
7. Peidiwch â Gorlenwi'r Tegell
Mae hwn yn wastraff ynni enfawr — gallai'r ynni a wastraffir yn berwi tegell wedi'i orlenwi mewn un wythnos bweru teledu am ddiwrnod cyfan! Credir bod y rhan fwyaf o bobl yn defnyddio dwbl faint o ddŵr sydd ei angen arnynt mewn gwirionedd. Mae berwi mwy o ddŵr nag sydd ei angen arnat ti yn defnyddio mwy o drydan, a bydd y dŵr ychwanegol oeri a rhaid ei ferwi eto'n hwyrach. Ceisiwch ddefnyddio cwpan i fesur yn union beth sydd ei angen arnoch chi, gan ychwanegu ychydig yn ychwanegol i ganiatáu ar gyfer anweddiad.
8. Prynu Peiriannau Ynni Effeithlon
Nid yw pob offeryn cegin yn cael ei greu yn gyfartal. Os nad yw eich popty, oergell neu rewgell wedi cael ei ddiweddaru ers tro yna gallech chi fod yn gwastraffu llawer iawn o ynni. Pan ddaw'r amser i brynu offeryn newydd, edrycha ar ei sgôr ynni a chadw llygad am offer sydd â sgôr A+ neu well.
Meddyliwch am faint hefyd. Oes gennych chi oergell-rewgell enfawr sydd ond byth yn hanner llawn? Bydd prynu offer maint priodol yn arbed arian i ti hefyd.
9. Defnyddiwch Ficrodon
Coginiwch fwyd yn y microdon pryd bynnag y gallwch chi. O ran gwresogi dognau bach o fwyd, mae microdon yn fwy ynni-effeithlon na'r hob, ac yn llawer mwy effeithlon na'r popty. Cofiwch ei ddiffodd wrth y plwg pan fyddwch chi wedi gorffen.
10. Peidiwch â Gadael Offer yn Segur
Bydd eich peiriant golchi llestri, microdon, peiriant golchi dillad, sychwr dillad a phopty trydan i gyd yn eistedd yno yn bwyta trydan pan fyddwch chi'n eu gadael yn segur. Dylech chi ddod i'r arfer o'u diffodd wrth y plwg pan nad ydynt yn cael eu defnyddio. Mae'r un peth yn wir am offer eraill o gwmpas y tŷ.