Cynhaliwch archwiliad goleuo o'ch ysgol

Nodwch os ac ymhle mae neu y gellid defnyddio goleuadau LED ynni isel yn eich ysgol

20 CA2 CA3 CA4 Gwyddoniaeth a Thechnoleg
Mae goleuadau ynni-effeithlon yn helpu i ostwng biliau ynni ac allyriadau carbon deuocsid yr ysgol. Efallai mai dim ond ychydig bach o ynni y bydd pob bwlb golau yn ei ddefnyddio, ond bydd gan ysgol nifer o fylbiau golau ym mhob ystafell ddosbarth, coridor neu neuadd - bydd hyd yn oed goleuadau y tu allan!

Mae bylbiau golau LED (neu Ddeuod Allyrru Golau) mwy newydd yn defnyddio hyd at 90% yn llai o ynni na bylbiau golau gwynias traddodiadol - a ddyfeisiwyd dros 100 mlynedd yn ôl! Mae bylbiau hŷn yn gwastraffu llawer o drydan fel gwres - mae'r bylbiau'n mynd yn boeth iawn tra maen nhw ymlaen. Maent hefyd yn tueddu i beidio â pharhau cyhyd â bylbiau LED, felly gall gostio llawer o arian i'w disodli.


1. Siaradwch â'ch gofalwr yn gyntaf i weld a oes gan eich ysgol fylbiau LED yn barod. Os oes gan eich ysgol amrywiaeth o wahanol fathau o fylbiau, efallai y bydd eich gofalwr yn gallu dangos y gwahanol fathau i chi a'ch helpu i'w hadnabod. Neu efallai y gallant gerdded o gwmpas gyda chi wrth i chi wneud eich archwiliad.

2. Cyfrwch nifer y goleuadau ym mhob ystafell ddosbarth, coridor neu ardaloedd eraill yn eich ysgol. Cofnodwch yr hyn a ddarganfyddwch yn y daflen gofnodi. Efallai na fyddwch chi'n gallu gweld y bwlb, efallai ei fod wedi'i guddio y tu ôl i banel, ceisiwch roi categori i bob math o olau y byddwch chi'n dod o hyd iddo. Pa fathau eraill o oleuadau allwch chi ddod o hyd iddynt? A oes unrhyw rai sydd angen eu gadael ymlaen drwy'r amser?  Gallwch ddefnyddio ein taflen gofnodi neu wneud un eich hun.

3. Beth am geisio ateb rhai o'n cwestiynau goleuo isod.  Gallai ein taflen waith argraffadwy eich helpu i osod allan eich gwaith.
  • Allwch chi nodi faint o fylbiau golau yn eich ysgol sydd angen eu huwchraddio i LEDs?
  • Allwch chi weithio allan faint o ynni mae'r goleuadau hyn yn ei ddefnyddio yn ystod blwyddyn ysgol?
  • Meddyliwch am faint o oriau'r dydd sy'n weddill iddyn nhw a sawl diwrnod y flwyddyn mae'r ysgol yn cael ei defnyddio.
  • Allwch chi gyfrifo faint o ynni y byddai'r ysgol yn ei arbed pe bai'r holl fylbiau hyn yn cael eu huwchraddio a faint o arian y byddai hynny'n ei arbed?
  • Ysgrifennwch lythyr at eich pennaeth neu awdurdod lleol i egluro beth rydych wedi'i ddarganfod
  • Meddyliwch am faint o wahaniaeth y mae'n ei wneud i'r defnydd o ynni, faint o oriau'r dydd y mae goleuadau'n cael eu gadael ymlaen.
  • A allwch chi ddarganfod faint fyddai’n ei gostio i newid bylbiau aneffeithlon, a pha mor hir y byddai’n ei gymryd i dalu’r buddsoddiad hwnnw’n ôl gydag arbedion ynni.
  • Dysgwch am wahanol fathau o fylbiau, pa fylbiau ydych chi'n eu defnyddio gartref?