Beth sy'n defnyddio trydan yn eich ysgol a pham ei bod yn bwysig gwybod hyn?
Efallai yr hoffech chi ddechrau'r gweithgaredd hwn drwy wneud asesiad cyflym o bopeth sy'n defnyddio trydan yn eich ysgol. Ystafelloedd dosbarth, llyfrgell, neuadd, swyddfeydd - cymerwch olwg ar bob un ohonynt a gwnewch gyfrif cyflym o'r hyn sydd yno: goleuadau, cyfrifiaduron, byrddau gwyn, argraffwyr ... beth arall?
Bydd cynnal arolwg cyflym fel hwn yn dangos i chi fod llawer o drydan yn cael ei ddefnyddio yn eich ysgol - ac efallai eich bod hefyd wedi sylwi bod rhywfaint ohono'n cael ei ddefnyddio hyd yn oed pan nad oes neb yno - fel goleuadau neu fyrddau gwyn ar ôl yn ystafelloedd gwag.
Bydd y gweithgaredd hwn yn eich helpu i asesu a yw goleuadau ac offer trydanol yn cael eu gadael ymlaen mewn ystafelloedd dosbarth gwag neu pan nad oes neb yn eu defnyddio. Mae diffodd goleuadau ac offer nad ydynt yn cael eu defnyddio yn ffordd hawdd iawn o arbed ynni.
Sut i wneud y gweithgaredd hwn
- Dechreuwch drwy wneud hapwiriad cychwynnol i weld pa mor dda yw eich ysgol am ddiffodd goleuadau ac offer trydanol nad ydynt yn cael eu defnyddio mewn ystafelloedd gwag. Mae amser cinio yn amser da i wneud y gwiriad hwn, oherwydd mae disgyblion fel arfer y tu allan ar y buarth neu'n bwyta eu cinio yn neuadd yr ysgol. Mae athrawon yn aml yn yr ystafell athrawon. Gallech chi rannu’r ysgol rhwng y disgyblion yn dy ddosbarth neu grŵp, fel mai dim ond ychydig funudau y mae angen i bob disgybl dreulio’r gwiriad hwn.
- Ewch o ystafell i ystafell gan edrych ar oleuadau sy'n cael eu gadael ymlaen o amgylch yr ysgol. Ym mhob ystafell, coridor neu ardal awyr agored cofnodwch nifer y goleuadau sy'n cael eu gadael ymlaen pan fydd yr ystafell neu'r ardal yn wag.
- Cyfrifwch nifer y cyfrifiaduron, byrddau gwyn ac offer trydanol arall a adawyd wedi'u troi ymlaen neu eu gadael ar y modd segur. Peidiwch ag anghofio cynnwys sgriniau cyfrifiaduron, cyfrifiaduron, gliniaduron, taflunyddion, byrddau gwyn, seinyddion, chwaraewyr DVD, setiau teledu, llungopïwyr, argraffwyr, trolïau gwefru gliniaduron neu lechen, ac unrhyw beth arall rydych chi'n dod o hyd iddo. Cofnodwch eich canlyniadau ar gyfer pob math o offer, gan fod ganddynt lefelau gwahanol o ddefnydd ynni. Er enghraifft, gallai cyfrifiadur bwrdd gwaith hŷn gostio hyd at £160 os caiff ei adael yn rhedeg 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn, tra bydd gliniadur yn costio tua £4 ac ipad dim ond £1.
Beth i'w wneud nesaf
- Nawr edrychwch ar eich ganlyniadau i ddarganfod pa ddosbarthiadau neu rannau o'r ysgol sydd waethaf am adael goleuadau neu offer yn rhedeg. Trafodwch beth allwch chi ei wneud i berswadio disgyblion ac athrawon i ddiffodd. Mae rhai o weithgareddau eraill Sbarcynni yn cynnwys dweud wrth bobl eraill pam ei bod yn bwysig arbed ynni, a'u hannog i ddod i arferion arbed ynni da. Rho gynnig ar rai o'r rhain i ennill mwy o bwyntiau. Dyma rai awgrymiadau:
- Ar ôl cyflawni rhai o'r gweithgareddau eraill hyn, dylet ti ailadrodd dy hapwiriad o oleuadau ac offer trydanol bob wythnos i sicrhau bod pobl yn newid eu hymddygiad. Gallwch chi gael y pwyntiau Sbarcynni ar gyfer y gweithgaredd hwn bob tro y byddwch yn cynnal ac yn cofnodi gwiriad.
- Efallai yr hoffech chi labelu pethau sydd wedi cael eu gadael ymlaen neu i ffwrdd ag wynebau trist neu wenu (neu rywbeth tebyg!), i atgoffa disgyblion ac athrawon i ddiffodd y pethau hyn yn y dyfodol. Mae rhai ysgolion wedi defnyddio system docynnau lle mae perfformiad da yn cael ei wobrwyo gan docyn gwyrdd mewn potyn yn yr ystafell ddosbarth a pherfformiad gwael yn cael ei gofnodi gan docyn coch mewn pot arall. Mae hyn yn creu golwg weledol o berfformiad dosbarth. Mae'r dosbarth sydd â'r nifer fwyaf o docynnau gwyrdd ar ddiwedd cyfnod o amser y cytunwyd arno yn cael gwobr. Trafodwch y dull gorau gyda'ch tîm neu ddosbarth.
- Efallai y gwelwch chi fod gan rai rhannau o’ch ysgol oleuadau awtomatig sy’n troi ymlaen pan ddaw rhywun i mewn i’r ystafell. Mae'r rhain yn gyffredinol yn syniad da ar gyfer ystafelloedd fel toiledau, ond weithiau gall goleuadau aros ymlaen yn rhy hir ar ôl i'r ystafell fod yn wag. Os ewch chi i mewn i ystafell gyda goleuadau awtomatig a gweld eu bod eisoes ymlaen, gallech chi siarad â gofalwr yr ysgol am newid yr amserydd.
- Peidiwch ag anghofio rhannu canlyniadau eich gwiriadau parhaus gyda gweddill yr ysgol, gan ganolbwyntio ar y pethau cadarnhaol yn ogystal ag amlygu'r potensial ar gyfer arbed mwy o ynni. Efallai y gwelwch chi fod 'Da iawn dosbarth 5 am ddiffodd popeth! Os gallant ei wneud, gallwn ni i gyd ei wneud!' yn fwy cymhellol nag enwi a chodi cywilydd ar y rhai sydd wedi anghofio.
- Gallwch chi hefyd ymestyn y gweithgaredd hwn i wirio goleuadau ac offer trydanol sy'n cael eu gadael ymlaen ar ôl ysgol. Mae gweithgaredd Sbarcynni arall ar gyfer gwirio hyn, felly gallwch chi ennill mwy o bwyntiau.
-
Lawrlwythwch y poster i atgoffa pobl i ddiffodd pethau neu i ffarwelio â'r modd segur neu ddylunio rhai eich hun (byddem wrth ein bodd yn ei weld!)
Sut y gall data Sbarcynni eich helpu gyda'r gweithgaredd hwn
Defnyddiwch y siartiau Sbarcynni i weld a allwch chi weld gostyngiad yn nefnydd ynni eich ysgol wrth i fwy o oleuadau ac offer trydanol gael eu diffodd. Efallai y gwelwch chi fod angen i chi dargedu goleuadau ac offer a adawyd ymlaen dros nos i weld newid sylweddol.